sobota, 22 grudnia 2012

Szopka bożonarodzeniowa

Presepio in bottiglia

Tradycja wiąże szopkę betlejemską ze św. Franciszkiem z Asyżu. To on zbudował pierwszą szopkę w wiosce Greccio, niedaleko
miasta Rieti w roku 1223. Przez długi czas, żłobek i sceny narodzin znajdowały się jedynie w murach kościołów europejskich.
Wiek XVI i XVII przeniósł ideę szopek do domów bogatych patrycjuszy, a szczególnie cenne odnotowywano w spisach
inwentarskich. Niektóre rody wydawały potężne sumy na budowanie i kolekcjonowanie scen narodzin Chrystusa. Do dzisiaj
pewne kolekcje szopek noszą nazwy pochodzące od nazwisk rodzin, które nabyły bądź przechowywały je przez lata.
Zaczęto tworzyć coraz to mniejsze figurki i tendencja ta przyczyniła się do powstania we Włoszech w okresie baroku ponad
dwudziestu wspaniałych szkół budowania szopek. Najbardziej znana to szkoła neapolitańska, sięgająca do bogactwa form
architektury otoczenia i rysów postaci z sąsiedztwa. W tym przypadku prosta szopka św. Franciszka przekształciła się w coś
bardziej okazałego i pełnego przepychu — presepio in bottiglia.
Z alpejskiego regionu Włoch, Bawarii, Austrii i Szwajcarii pochodzą pierwsze pięknie rzeźbione i malowane drewniane figurki
jasełkowe zamieszczane w butelkach - rzemiosło to datowane jest na końcówkę XVII w.Niemieckie szopki to Weihnachtskrippen,
a w Polsce jeszcze w okresie międzywojennym spotykane były na Pomorzu nadwiślańskim.
Po dzień dzisiejszy magia presepio, europejskiej tradycji i minionego rzemiosła, budzi nostalgię i wzruszenia.
Sceneria w typie szopki orientalnej - butelka dł. 22,5 cm, średnica butelki 9 cm. 


 
 

 Warto wiedzieć  o 500-leciu tradycji dekorowania choinki i legendzie z tym związanej. 1510 - 2010 r.
Szczególnie uroczyście jest to świętowane w Rydze, w dziewięciu blokach tematycznych.
( Christmas  tree Riga  - The Riga Tourism Development Bureau (RTDB)
Pierwsze udokumentowane wiecznie zielone drzewko na Boże Narodzenie i Nowy Rok na rynku miasta
Rygi, stolicy Łotwy , w roku 1510. Na placu znajduje się tablica, z wytłoczonym napisem
"Pierwszy rok choinki w Rydze w 1510", w ośmiu językach.
Niewiele wiadomo na temat jodły, poza tym że, wzięło udział trzech mężczyzn ubranych w czarne kapelusze,
a po ceremonii spalili udekorowane drzewo. ( spleciona legenda łotewska z wierzeniami pogańskimi).
Według innej legendy; w 1510 Luther Marcin, idąc przez las w pobliżu Rygi, został olśniony przez  piękno
światła księżyca błyszczącego na  gałęziach drzewa jodły, odciął kilka gałązek z dołu i przyniósł to do domu
dla dzieci.   Przymocował świeczki do gałązek, ozdobił wstążkami i suszonymi kwiatami, a gdy wyniesiono je
z powrotem na  światło księżyca wszystko wokół brzmiało muzyką.
Niemcy datują to na 1521 r - naturalnie na terenie Niemiec.

poniedziałek, 23 kwietnia 2012

Buddelschiffe

 
„Rafandynka ” to polska nazwa modelu żaglowca w butelce pochodząca  od imienia prowadzącego popularny teleturniej
w TVP, w latach dziewięćdziesiątych XX wieku. Modele żaglowców w butelkach to tradycyjny folklor regionów
nadmorskich, rzemiosło marynistyczne. Pierwsze udokumentowane modele pochodzą z połowy XVIII stulecia.
Muzeum w Lubece posiada w swoich zbiorach model z 1784 roku wykonany przez WłochaGioni Biondo.
Finezja wykonania świadczy o wysokim kunszcie rzemiosła i wieloletnim doświadczeniu. Dawne modele przetrwały
jako wota w płn.zach. regionach Europy.Wykonywane były przez marynarzy podczas długich rejsów, zwykle w okresie
bezwietrznej pogody, sztilu. Rozkwit rzemiosła przypada na na wiek XIX i  pierwsze dekady XX wieku.
W wieku XVII w regionach dzisiejszej Austrii i Węgier powstawały scenki z życia górników,(Geduldflasche), 
region Neapolu zasłynął scenami betlejemskimi (Presepio in Bottiglia). Modele żaglowców w butelkach są
wykonywane od ponad trzystu lat. Misterne wykonanie, wyjątkowa precyzja oraz tajemnice
rzemiosła budziły i budzą podziw.
Traktowane są jako osobliwość, blisko związana z pracą ludzi morza, żeglugą, folklorem portowym.
W ciągu ostatnich kilkunastu lat na powstało kilkadziesiąt  typowych muzeów modeli w butelkach,  zawsze stanowiących 
osobne działy w muzeach morskich. W krajach sąsiednich  dostrzeżono walory wizualne i poznawcze tego rzemiosła;
niemieckie, duńskie regiony wykorzystują to przy promocjach turystycznych.
 Ciekawostką są muzea - museum buddelschiffe, ship in bottle,scheepjes in flessen, museet flaske, museum modelskibe
i flaskar, flessenscheepjesmuseum - obejmuje to region Niemiec, Danii i Holandii...także działy Binneschiffahrt.

Galera 3 litr

Cutty Sark - 5 litr
Sedov - 5 litr

Krusenstern - 5 litr
Wappen von Hamburg - 5 litr

Passat - 5 litr
Gorch Fock - 5 litr

Rickmer Rickmers - 5 litr

Preussen - 5 litr